20 February, 2009
1. Với tư cách là một nhà thiết kế website có uy tín, bà đánh giá hiện tượng này là gì? Có phải chỉ đơn thuần yahoo mắc lỗi về mặt kỹ thuật?
Từ lâu việc truy cập vào các Blog 360 của Yahoo đã trở nên khá khó khăn, nên tôi gần như mất hẳn thói quen đọc Blog của bạn bè. Hơn nữa, chỉ còn một vài người trong số bạn bè của tôi là còn trung thành với 360, mặc dù tôi đã thuyết phục họ “chuyển nhà” nhiều lần với mong muốn có thể đọc được những chia sẻ của họ một cách đơn giản, không mất thời gian và ít bực mình hơn, tuy nhiên vẫn có những người “kiên gan” không chịu rời đi với lý do “tiếc cái công” đã vun đắp đến ngày trở thành một Hot Blogger, và cũng vẫn còn bạn bè qua lại thăm nom. Những người “cấp tiến” hơn thì đã tạm biệt 360 từ lâu và chuyển sang những nhà cung cấp dịch vụ khác hoặc hình thức kết nối khác.
Về mặt kỹ thuật đối với hiện tượng Yahoo 360 khó truy cập, tốc độ rất chậm, và các lỗi tính năng xảy ra đối với người dùng, rất khó có thể nói được nguyên nhân chính xác, trừ khi chính đội ngũ phát triển của Yahoo thông báo. Tuy nhiên, phần lớn các hiện tượng này đều xuất phát từ hai nguyên nhân chính là phần cứng (hệ thống server, tốc độ xử lý, cách xử lý cân bằng tải) và phần mềm (logic các chuỗi tương tác, tính năng, khả năng tối ưu hóa…), đặc biệt đối với phần mềm, nếu được thiết kế không tốt thì trong quá trình sử dụng đôi khi sẽ phát sinh các lỗi rất… bí hiểm mà ngay cả người thiết kế phần mềm cũng không lần ra được.
Lâu nay đã có rất nhiều tin đồn xung quanh việc Yahoo bỏ bê và đóng cửa 360. Về việc này chỉ có đại diện chính thức của Yahoo mới có câu trả lời chính xác. Tuy nhiên các lỗi xảy ra đối với người dùng là không thể chối cãi. Thậm chí khi tôi nhận được câu hỏi phỏng vấn này, tôi cũng đã cố truy cập vào Blog của Yahoo Team trên 360 mà không thể. Kết quả tôi nhận được là một trang vỡ hết các “style” và không thể đọc trọn vẹn.
2. Việc Yahoo không có thông báo gì đối với người sử dụng, liệu yahoo có phạm lỗi ‘việt vị’ trong chăm sóc khách hàng?
Câu hỏi rất phong cách thể thao, nên xin trả lời theo lối thể thao vậy. Nếu như “việt vị” trong bóng đá khó bắt chính xác như thế nào thì “việt vị” trong chăm sóc khách hàng cũng khó xác định như vậy. Nhưng thực tế, đối với doanh nghiệp, chỉ có khái niệm chăm sóc hoặc không chăm sóc, chăm sóc tốt hoặc chăm sóc không tốt, chứ rất khó để nói “việt vị” hay “không việt vị”. Hơn nữa, tôi dám chắc chắn là Yahoo cũng đã thông báo những điều khoản rất rõ ràng về quyền sử dụng và quyền của nhà cung cấp dịch vụ đối với dịch vụ miễn phí này khi người dùng đăng ký sử dụng dịch vụ của họ, điều mà phần lớn người dùng chỉ nhắm mắt ấn bừa nút “accept” chứ hầu như không đọc qua, nên có lẽ chúng ta phải tìm đọc lại phần này trước khi phàn nàn về nhà cung cấp.
Tuy nhiên, đứng về góc độ người dùng, vào thời điểm này (khi Yahoo chưa có thông báo chính thức về việc đóng cửa 360 mà chỉ là tin đồn), thì chỉ có thể nói dịch vụ của họ chưa tốt như các nhà cung cấp khác, chứ không thể nói là họ bỏ rơi khách hàng. Theo quy luật thị trường, thì nhà cung cấp dịch vụ nào kém chất lượng sẽ bị thay thế bằng một nhà cung cấp tốt hơn, nhất là khi người dùng có nhiều lựa chọn. Cái “ấm ức” của người dùng 360 ở Việt Nam theo tôi nghĩ chính là đã trót đem lòng yêu 360 (vì với nhiều người, đây là dịch vụ blog đầu tiên họ được biết đến, được tiếp cận), sau đó đã cất công xây dựng ngôi nhà của mình với rất nhiều công sức, nhiều hỉ, nộ, ái, ố, nhiều kỷ niệm, nhiều quan hệ, bỗng chốc không thể “connect” được, và mọi thứ trở nên khó khăn, ảm đạm, thì rất lấy làm bực mình. Cũng giống như người xây mãi mới được một cái nhà đẹp đẽ, trang trí rất nhiều đồ đạc, mời khách mừng tân gia, nhưng sau đó lại thiếu những thứ thiết yếu để sống như điện, nước… thành ra phải bỏ hoang, chắc chắn là rất bực rồi. Tôi nhớ tới câu hát trong ca khúc “Communications” của nhóm The Cardigans: “If this is communication, I disconnect, I’ve seen you, I know you, But I don’t know, How to connect, so I disconnect”. Nhìn thấy mà không làm gì được, nên đành phải “disconnect” và tìm cách giao tiếp khác vậy!
Đứng trên góc độ doanh nghiệp, tôi thấy việc Yahoo mất đi 360 hay ế ẩm với Plus cũng là một thiệt hại cho doanh nghiệp này, và có lẽ cũng là một điều nằm ngoài mong muốn của họ.
3. Quan điểm của bà về các diễn đàn free và các mạng xã hội, blog hiện nay?
Xin nói ngay là quan điểm của người này luôn luôn có thể không phù hợp với người khác và hoàn toàn mang tính cá nhân, đôi khi chỉ nên áp dụng cá nhân, đặc biệt về vấn đề này, tôi chỉ xin phát biểu một cách hết sức cá nhân, không tổng quát và không đại diện cho ai cả.
Sau khi nói chuyện với khá nhiều người có sử dụng Blog và có tham gia vào mạng xã hội, tôi nhận thấy ở Việt Nam khá nhiều người đánh đồng khái niệm Blog chính là mạng xã hội. Nói một cách đơn giản, blog chỉ là blog, nơi chủ nhân phát biểu một cách chủ quan tư tưởng, tình cảm của mình (phát đi một thông điệp chủ quan) và những người quen hoặc không quen để lại các bình luận về tư tưởng, tình cảm của người viết, cũng hết sức chủ quan và mục đích là phát biểu quan điểm chứ không phải là xây dựng quan hệ. Còn mạng xã hội là tổng hợp rất nhiều yếu tố, trong đó chia sẻ các đặc trưng điển hình sau: là tiếng nói của một người cụ thể (không nặc danh, không phải là một thông điệp lạc lõng, rời rạc, đơn thuần), tiếng nói đó mời gọi các thông tin phản hồi, các thảo luận, trao đổi, trò chuyện, nó yêu cầu chủ nhân phải thực sự tham gia vào và tương tác trong cộng đồng, thể hiện là chính mình như trong đời thực, mục tiêu của nó là xây dựng các mối quan hệ và đóng góp cho các mối quan hệ chứ không đơn giản chỉ là phát đi một thông điệp hoàn toàn chủ quan. Các đại diện điển hình cho mạng xã hội chính là Facebook, LinkedIn và Twitter. Còn đại điện điển hình của dạng Blog chính là YouTube, WordPress, Blogger hay Yahoo 360.
Một điểm khác biệt nữa giữa Blog và Social Media là ở chỗ, khi bạn là một Blogger, bạn đứng trước áp lực “viết bài”, mỗi ngày bạn phải viết một cái gì đó, nếu không nghiêm túc thì phải hấp dẫn, nếu không bạn sẽ bị lãng quên. Còn khi bạn tham gia vào Social Network, bạn luôn được kết nối với bạn bè của mình, chỉ thông qua những thông điệp đơn giản, ngắn gọn, những cập nhật nhanh chóng, đầy đủ mà lại mất rất ít thời gian, và thế giới trở nên gần gũi, dễ chịu và đỡ mất thời gian hơn bạn tưởng. Nói cách khác, bạn chỉ có thể là Blogger thực sự khi bạn có thể dành ít nhất 30 phút đến 1 giờ trong ngày cho nó. Còn với Social Media, bạn chỉ mất vài phút một ngày, mà vẫn được cập nhật đầy đủ và vẫn hiện hữu trong cuộc sống của người khác và ngược lại.
Và bởi vì Blog quan tâm tới việc phát biểu ý kiến cá nhân, còn Social Network quan tâm tới việc xây dựng quan hệ, nên mỗi người sẽ cảm thấy phù hợp với từng dịch vụ, thậm chí sử dụng cả hai. Cá nhân tôi, tôi thích sử dụng Facebook để kết nối với bạn bè, dùng Goolge Blogger và WordPress để viết Blog, thỏa mãn cái tôi cá nhân, dùng LinkedIn hoặc Caravat và Cycee để xây dựng các mối quan hệ cho công việc, và mới đây, tôi đang nghiên cứu và có lẽ sắp thành “big fan” của Twitter, một mạng xã hội kiểu mới, như một chat room khổng lồ nhưng vẫn đề cao việc xây dựng các mối quan hệ chứ không phải là phát biểu ý kiến.
Cá nhân tôi không thích Blog kiểu Yahoo 360 hay Yahoo Plus. Vì các lý do sau: Giao diện trẻ con, không chuyên nghiệp và rối rắm, các tính năng nặng nề, thao tác chậm, hỗ trợ html và thiết kế yếu. Các dịch vụ Blog khác như WordPress hay Google Blogger có giao diện dễ chịu và tính năng tốt hơn, đặc biệt đối với những người biết html và thiết kế giao diện web thì đây là hai dịch vụ lý tưởng để tung hoành, tự thiết kế blog theo ý mình, đặc biệt là tự tạo tên miền cá nhân. WordPress được cho là chuyên nghiệp hơn, được hỗ trợ nhiều hơn và nhiều hạng mục dịch vụ như style css và hosting dung lượng lớn phải trả tiền. “Dân chuyên nghiệp” trên thế giới ưa chuộng nhà cung cấp này. Đặc biệt đối với các doanh nghiệp nhỏ hoặc cá nhân không muốn mất một khoản tiền lớn vào dịch vụ thiết kế website và lưu trữ riêng, có thể biến blog trên WordPress thành website kinh doanh một cách tiện lợi, thậm chí nhìn qua không thể biết đó là một Blog. Còn Google Blogger thì được cho là dành cho người dùng thông thường, với các tính năng dễ dùng, dễ hiểu, khá tiện dụng. Hiện nay cộng đồng người dùng Việt Nam trên các trang này đang tăng một cách nhanh chóng, có thể một phần là do Yahoo 360 và Yahoo Plus đang mất khách hàng.
Các dịch vụ Blog tiếng Việt tôi không dám phát biểu, vì tôi rất ít (hầu như không) tham gia vào các cộng đồng này.