03 November, 2008
Viết "Kế hoạch truyền thông" ("Communication Strategy" hay "Communication Plan") không phải là một khoa học, mà là một nghệ thuật. Bởi vậy mà nó rất đa dạng, biến hóa và rất khó tìm ra một mẫu số chung, một mẫu "chuẩn", "hoàn hảo" cho một kế hoạch truyền thông.
Như đã nói ở bài trước, Kế hoạch truyền thông rất khác nhau, giữa doanh nghiệp này sang doanh nghiệp khác, khách hàng này sang khách hàng khác, nhà tư vấn này sang nhà tư vấn khác. Rất nhiều chuyên gia truyền thông trên thế giới đã đưa ra một số "mẫu" kế hoạch truyền thông cơ bản, với những phần "cứng" khá gần nhau. Có những kế hoạch rất đơn giản nhưng cũng có những kế hoạch rất phức tạp.
Ví dụ, người thì đưa ra cấu trúc:
* Objectives (Xác định mục tiêu)
* Audiences (Xác định công chúng mục tiêu)
* Messages (Xây dựng thông điệp chính)
* Tools and activities (Xác định kênh truyền thông và hoạt động truyền thông)
* Resources (Nguồn)
* Timescales (Kế hoạch thực hiện)
* Evaluation and amendment (Đánh giá hiệu quả và điều chỉnh)
Một phương án khác lại đề xuất:
* where you are now: a summary of the audit findings (xác định "bạn đang ở đâu" – tổng kết những thông tin thu thập được)
* who your key stakeholders are (xác định các đối tượng liên quan)
* key priorities (xác định thứ tự ưu tiên của các đối tượng liên quan)
* clear aims and objectives, including targets (Xác định mục đích, mục tiêu, bao gồm các kết quả nhắm tới)
* key messages (xác định các thông điệp chính)
* milestones (lộ trình thực hiện)
* quick wins (những điểm cần nhanh chóng đạt được)
* resources available – budgets and staff (nguồn lực sẵn có – ngân sách, nhân sự)
* communications tools, for example, poster campaigns, roadshows, events, residents’ magazine evaluation (xác định công cụ truyền thông, ví dụ, chiến dịch poster, roadshows, events, đánh giá tạp chí tiêu dùng)
* how you will measure success (bạn sẽ đo lường thành công của chiến dịch như thế nào)
Có rất nhiều phương án để soạn thảo một kế hoạch hay chiến dịch truyền thông, tuy nhiên cho dù bạn sẽ định trình bày như thế nào, thì một số thành phần (khái niệm) dưới đây chắc chắn sẽ không thể bỏ qua, nó xuất phát từ chính mô hình truyền thông kinh điển:
Nguồn –> Thông điệp –> Mã hóa –> Kênh –> Người nhận –> Nhiễu –> Phản hồi –> Nguồn
Các thành phần đó gồm:
Tùy thuộc vào quy mô của chiến dịch, tùy thuộc vào yêu cầu và tính chất của khách hàng mà nội dung của kế hoạch truyền thông sẽ bao gồm hoặc không bao gồm những thành phần nào. Dưới đây là những phần cơ bản của một kế hoạch truyền thông. Không phải kế hoạch nào cũng cần toàn bộ tất cả các yếu tố dưới đây, nhưng đây là danh sách cơ bản:
PHẦN PHÂN TÍCH
1. Bối cảnh: Chuyện gì đã xảy ra trước đây? Đâu là lịch sử của vấn đề mà bạn đang đề cập đến?
2. Tổng quan môi trường bên ngoài: Đâu là những yếu tố chính sẽ ảnh hưởng tới thành công bạn? Báo chí đang nói gì?
3. Các đối tượng liên quan: Các đối tượng liên quan của bạn là ai? Phản ứng bạn mong đợi ở họ là gì? Bạn sẽ làm gì để quản lý họ?
PHẦN LẬP KẾ HOẠCH
4. Mục tiêu: Bạn muốn đạt được điều gì? (Nên rõ ràng, phù hợp, đo lường được… sử dụng phương pháp SMART để tiếp cận nếu bạn muốn).
5. Chiến lược: Bạn định đi tới đâu? Tại sao?
6. Công chúng: Công chúng mục tiêu của bạn là những ai?
7. Tuyên bố: với chiến lược nói trên, bạn sẽ đưa ra tuyên bố chứ? Đó là tuyên bố gì?
8. Thông điệp: Bạn sẽ nói gì về tuyên bố trên?
9. Chiến thuật (phương thức thực hiện): Bạn sẽ tiến hành chiến lược của bạn như thế nào, cả trước, trong và sau tuyên bố chính?
10. Rủi ro tiềm ẩn: Những vấn đề gì bạn có thể sẽ phải vượt qua?
11. Ngân sách: bạn sẽ mất bao nhiêu tiền cho chiến dịch này?
12. Đánh giá: Làm sao để biết là bạn đã thành công?
Cách thức thực hiện từng phần sẽ được chỉ rõ trong các bài viết tiếp theo.